Türkiye’de son dönemde gerçekleştirilen vergi artışları, toplumun geniş kesimlerini derinden etkiledi. Temel tüketim maddeleri, ulaşım ve eğitim gibi alanlarda yapılan yüksek oranlı vergi artışları vatandaşın belini bükerken, hükümetin garanti verdiği dev projelere yapılan sadece %5’lik vergi artışı, büyük tepki topladı.
AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, yeni vergi paketine ilişkin yaptığı açıklamalarda, TBMM’ye sunulan 53 maddelik kanun teklifinin detaylarını paylaştı. Bu kapsamda yap-işlet-devret projelerinden alınan kurumlar vergisi oranı yüzde 25’ten yüzde 30’a yükseltildi. Vergi paketinde, bu değişikliklerin yanı sıra çok uluslu şirketler için de yeni düzenlemeler getiriliyor.
Yap-İşlet-Devret Modeline Vergi Zammı
Yap-işlet-devret modeli projelerinde uygulanan kurumlar vergisi oranı yüzde 25’ten yüzde 30’a çıkarılıyor. Abdullah Güler, bu düzenlemenin amacını vergide adalet ve etkinliği artırmak olarak belirtti. Yap-işlet-devret projeleri kapsamında elde edilen kazançlardan yüzde 30 oranında kurumlar vergisi alınacak. Bu kapsamda, 2023 yılında 44 mükellefin bulunduğu, bunlardan 7’sinin 12.6 milyar lira matrah beyan ettiği ve bu tutar üzerinden 2.8 milyar lira kurumlar vergisi tahakkuk ettiği belirtildi. 37 mükellefin ise matrah beyan etmediği kaydedildi. Yeni düzenlemeyle birlikte bu mükellefler için kurumlar vergisinin yüzde 30’a çıkarılmasıyla Hazine’ye 557 milyon lira ek gelir sağlanması bekleniyor.
Küresel ve Yerel Asgari Kurumlar Vergisi
Yeni vergi paketi, çok uluslu şirketler için küresel asgari kurumlar vergisi ve yerel asgari kurumlar vergisi düzenlemeleri getiriyor. Bu uygulama, 1 Ocak 2024’den itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere 2025 yılında verilecek ayrı bir beyanname ile hayata geçirilecek. Bu vergiden 40 milyar lira gelir elde edilmesi planlanıyor. Ayrıca, yatırım, fon ve ortaklıkların, gayrimenkul kazançlarının ve kar dağıtımına bağlı istisnaların düzenlenmesi; serbest bölgelerde faaliyette bulunan işletmelere sağlanan kazanç istisnasının ihracat gelirleriyle sınırlandırılması gibi değişiklikler de pakette yer alıyor.Vergi artışları, vatandaşların günlük yaşamlarını doğrudan etkileyen birçok alanda hissedilmeye devam ediyor. Gıda, giyim, ulaşım ve eğitim gibi temel ihtiyaç alanlarındaki fiyat artışları, yaşam maliyetini artırarak aile bütçelerinde büyük bir yük oluşturuyor.
Gıda Sektöründe Fiyat Artışları Kaçınılmaz
Gıda sektörü, artan vergi oranlarından en çok etkilenen alanlardan biri. Özellikle meyve ve sebze gibi taze ürünlerin fiyatları, vergi artışları nedeniyle hızla yükseliyor. Çiftçilerden tüketicilere kadar uzanan tedarik zincirinde, artan maliyetler fiyatlara yansıyor. Son altı ay içinde domates fiyatlarında %40’a varan bir artış yaşandı. Aynı şekilde süt, ekmek ve temel gıda maddelerinde de benzer artışlar görülüyor. Gıda sektöründeki bu fiyat artışları, düşük gelirli aileleri özellikle zor durumda bırakıyor.
Giyim Sektöründe Vergi Yükü
Giyim sektörü de vergi artışlarından nasibini almış durumda. İthal edilen tekstil ürünlerindeki vergi artışları, kıyafet fiyatlarını hızla yükseltiyor. Bu durum, hem tüketicileri hem de yerli üreticileri olumsuz etkiliyor. Yerli üreticilerin maliyetlerinin artması, ürün fiyatlarının yükselmesine neden oluyor. Vatandaşlar, temel giyim ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanırken, alışveriş merkezleri ve mağazalar da müşteri kaybı yaşıyor.
Ulaşımda Artan Maliyetler
Ulaşım sektörü, akaryakıt vergilerindeki artışlardan doğrudan etkileniyor. Akaryakıt fiyatlarındaki artış, toplu taşıma ve bireysel araç kullanımını doğrudan etkiliyor. Şehir içi toplu taşıma ücretlerinde %15’e varan zamlar yapılırken, bireysel araç sahipleri de artan yakıt maliyetleriyle karşı karşıya. Bu durum, vatandaşların günlük ulaşım giderlerini artırıyor ve ekonomik sıkıntıları derinleştiriyor. Aynı zamanda, artan taşımacılık maliyetleri gıda ve diğer ürünlerin fiyatlarına da yansıyor.
Eğitim Alanında Vergi Yükü Artıyor
Vergi artışlarının bir diğer etkisi de eğitim alanında hissediliyor. Eğitim materyalleri, okul kıyafetleri ve servis ücretlerindeki fiyat artışları, ailelerin bütçelerini zorluyor. Özellikle özel okullarda eğitim gören öğrencilerin velileri, artan eğitim maliyetleri karşısında büyük bir yük altında kalıyor. Eğitimde kullanılan teknolojik araçlar, bilgisayarlar ve ders kitapları gibi materyaller de vergi artışlarından nasibini alarak daha pahalı hale geliyor. Üniversite öğrencileri için de yurt ücretleri ve eğitim malzemeleri maliyetleri artmış durumda.
Ekonomik Denge ve Vergi Politikaları
Yeni vergi düzenlemeleri, devletin gelirlerini artırmayı hedeflese de, vatandaşlar üzerindeki vergi yükünü de artırıyor. Ekonomik dengenin sağlanabilmesi için, vergi politikalarının daha dengeli ve vatandaşların alım gücünü koruyacak şekilde düzenlenmesi büyük önem taşıyor. Hükümetin bu süreçte alacağı önlemler ve yapacağı düzenlemeler, ekonominin geleceği açısından kritik bir rol oynayacak.
Yeni vergi paketinin uygulanmasıyla birlikte, günlük yaşamın farklı alanlarında hissedilecek ekonomik etkiler, vatandaşların yaşam standartlarını zorlayacak gibi görünüyor. Vergi artışlarının getirdiği mali yük, gıda, giyim, ulaşım ve eğitim gibi temel ihtiyaç kalemlerinde hissedilmeye devam edecek. Bu süreçte, vatandaşların artan maliyetlerle başa çıkabilmesi için, hükümetin alacağı önlemler ve yapacağı düzenlemeler büyük önem taşıyor.Vergi artışlarının hemen her alanda etkisini gösterdiği bir dönemde, vatandaşlar için yaşam maliyeti giderek artıyor. Yap-işlet-devret projelerinden alınan vergi oranının %30’a çıkarılması, bu projelerden elde edilen gelirlerin artırılmasına katkı sağlasa da, genel vergi yükünün artması, ekonomi üzerinde olumsuz etkiler yaratıyor. Gıda, giyim ve ulaşım gibi temel ihtiyaç kalemlerindeki fiyat artışları, vatandaşların günlük yaşamlarını zorlaştırırken, ekonomik sıkıntıların da derinleşmesine neden oluyor.
Ekonomik dengenin sağlanabilmesi için, vergi politikalarında daha dengeli ve vatandaşların alım gücünü koruyacak düzenlemelere ihtiyaç duyuluyor. Bu süreçte, hükümetin alacağı önlemler ve yapacağı düzenlemeler, ekonominin geleceği açısından büyük önem taşıyor.
